آموزش تعمیر پروژکتور و لامپ ال ای دی

قبل از آموزش تعمیر پروژکتور و چراغ ال ای دی ببینیم که چه دلایلی ممکن است لامپ led ما را خراب کند:

1.  خمیر سیلیکون ال ای دی خشک شود : این خمیر ماده ای از جنس عایق الکتریکی و هادی گرمایی است. بین برد الکترونیکی led و صفحه خنک کننده بکار میرود که وظیفه دارد گرمای ال ای دی ها رو سریعتر به هیتسینگ منتقل کند. اگر این خمیر خشک بشود، هدایت گرمایی به خوبی اتفاق نخواهد افتاد و باعث سوخت ال ای دی می شود.
2.  مشکل از نوع ال ای دی بکار رفته : ال ای دی ها در دو نوع بکار می روند که در ادامه این مطلب توضیح خواهیم داد . هرکدام نقطه شکست ولتاژی متفاوتی دارند و حساسیت ان ها در برابر پیکهای مخرب شبکه هم متفاوت است.
3. میزان ولتاژ و جریان خروجی و محافظت در مقابل نویز کمتر از حد یا بیشتر از حد باشد.
4. کیفیت هیتسینگ ال ای دی یا همان خنک کننده
5. نوسانات جریان برق: مهمترین دلیل برای خرابی ال ای دی ها مربوط به همین مورد هست.

همانطور که میدانیم پرژکتور ها انواع متنوعی از لحاظ شکل ظاهری، وات مصرفی و تکنولوژی ال ای دی LED بکار رفته در آنها دارند. به طور کلی پرژکتور ها به دو دسته تقسیم می شوند:

1. پرژکتور های درایور خور
2. پرژکتور های بدون درایور

پرژکتور های درایور خور که از کیفیت به مراتب بالاتری از نوع دوم برخوردار هستند دارای قطعه ای الکترونیکی به نام درایور هستند که وظیفه تبدیل برق ۲۲۰ ولت متناوب به ولتاژهای پایین تر مانند ۳۶ ولت مستقیم را بر عهده دارد. در پرژکتور های بدون درایور این قطعه وجود ندارد و به جای آن از چند عدد آی سی روی برد اصلی استفاده می شود. به هر حال جهت تعمیر پرژکتور های درایور خور ابتدا ال ای دی  و سپس در صورت سالم بودن آن درایور را چک میکنیم.

به منظور تست ال ای دی پرژکتور به یک منبع تغذیه DC حدود ۳۰ ولت نیاز داریم. ابتدا منبع تغذیه ۳۰ ولتی را به دو سر ال ای دی متصل میکنیم آن را تست میکنیم. ال ای دی های مربعی شکل که در پرژکتور ها استفاده میشوند معمولا ولتاژی در حدود ۳۰ تا ۳۶ ولت دارند. در صورت سوختن یا نیم سوز شدن ال ای دی ال دی را تعویض میکنیم.

انواع دیود های نورانی ال ای دی یا پیکسل های led: 

در هر لامپ یا پروژکتور ال ای دی، مهمترین بخش پیکسلهای اون هست. که به دو نوع SMD و DIP وجود دارد.

ال ای دی SMD :

به شکل ها و اندازه های متفاوتی موجود است و این قطعات روی برد الکترونیکی مونتاژ میشوند .

 ال ای دی DIP :

این مدل از دیودهای ال ای دی پایه های بلند جهت لحیم کاری در سمت دیگه بورد دارند و کاربرد کمتری در ساخت پروژکتورهای روشنایی دارند. بیشتر در مدارات الکترونیکی بکار میروند.

تعمیر درایور لامپ ال ای دی و یا برد به صورت می باشد؟

لامپهای ال ای دی از نظر توپولوژی مدار داریور به سه گروه زیر تقسیم می شوند:

1. لامپهای ال ای دی خازنی
2. لامپ با درایور خطی (Linear Driver)
3. لامپ با درایور بر مبنای آی سی (IC Base)

یک لامپ ال ای دی هنگامی خاموش میشود که یک یا تعدادی از دیودهای نوری هنگام کار در دمای بالا بسوزد یا این که درمدار درایور لامپ یک یا تعدادی از قطعات مثل خازن، فیوز، مقاومت، چوک مغناطیسی، IC بسوزد.

اگه دیودها بسوزد که قابل تعمیر نیستند و باید تعویض بشود. اگر هم آسیب از مدار درایور ال ای دی باشد، اول باید با دستگاه های اندازه گیری مثل مولتی متر و اسیلوسکوپ قطعات معیوب مشخص شود سپس اون قطعه با یک قطعه ای که مشخصاتش یکسان هست تعویض شود . به هر حال با مرور زمان بخاطر گرمایی که دیودها تولید میکنند قطعات مدار یا همون دیودها آسیب میبینند و حتی اگه لامپهای ال ای دی رو تعمیر هم کنیم باز کارایی کمتری داشته و مثل روز اول نیست.

مرحله اول : تست ال ای دی LED

برای تعمیرانواع چراغ ال ای دی نیاز به آشنایی با عملکرد لامپ و لحیم کاری داریم. در این لامپها چند led روی یک بورد بصورت سری یا موازی نصب شده اند. در مدار سری مثل حلقه های زنجیر اگه یک led خراب شود لامپ کلا روشن نمی شود. جریان از همه led ها میگذرد و چیزی که باعث روشنایی میشه افت ولتاژ هست. درایور ال ای دی یا یکسو کننده، چند خازن و یک مقاومت، برای ال ای دی ها جریان مناسب DC رو تامین میکنند پس اول باید اجزا بررسی شودتا متوجه شویم کدام عضو خراب شده است.

چگونگی تعمیر لامپ ل ای دی: فراهم کردن ابزار لازم

1. هویه و سیم لحیم کاری
2. مولتی متر با توانایی چک دیود
3. انبرک برای نگه داشتن قطعات
4. نوار چیپ های سالم ال ای دی

چگونگی تعمیر لامپ led: بازکردن لامپ یا پروژکتور ال ای دی و بررسی اون

لامپ نباید روی سرپیچ تعمیر شود چون خطر برق گرفتگی دارد. تا زمانیکه کامل سرهم نشده است روی سرپیچ نمی بندیم. حباب لامپ رو باز کرده، بورد ال ای دی رو بررسی و با کمک مولتی متر خازنها رو بررسی می کنیم. همچنین درایور ال ای دی هم چک شود. خب حالا میرسیم به پیدا کردن ال ای دی خراب یا سوخته. با دیودسنج ال ای دی ها رو بررسی کنین. ممکن است که ال ای دی سوخته روی بورد لکه سیاهی به جا گذاشته باشد. با توجه به اینکه دیود فقط جریان رو از یک طرف عبور میدهد اگر ال ای دی با دیودسنج روشن شد و با جابجایی دو سرش خاموش ماند پس سالم است در غیراینصورت خراب و باید تعوض شود.

زمان تعویض ال ای دی خراب

دو سمت ال ای دی خراب رو با هویه حرارت داده و با انبرک جدا میکنیم. مراقب باشید به بورد ال ای دی آسیبی نرسد اما خود ال ای دی خراب مهم نیست چون قابل تعمیر نیست. با انبرک ledجدید رو در محل led قبلی گذاشته و بعد ازآن دو طرفش رو به بورد لحیم می کنیم.
نکته ای که باید دقت کرد هم جهت های مثبت و  منفی ال ای دی هست. 

بستن لامپ ال ای دی 

بورد و لامپ رو با دقت و محکم بسته و فشار زیادی وارد نمی کنیم. حالا به سرپیچ می بندیم و تست میکنیم. 
نورلامپ ال ای دی رو میبینید ؟  🙂

مرحله دوم : تست درایور ال ای دی

در مرحله بعدی در صورت سالم بودن ال ای دی (در ۹۵ درصد موارد ال ای دی سوخته است و درایور سالم است) باید درایور تست شود. برای این منظور روش های مختلفی وجود دارد ولی راحت ترین روش تست درایور با یک ال ای دی دیگر است که از سالم ودا آن ال ای دی اطمینان داریم.