CRI یا شاخص نمود رنگ چیست؟

CRI یا شاخص نمود رنگ چیست و چگونه اندازه گیری می شود یکی از پرسش های پرتکرار کاربرانی است که به دنبال لامپ باکیفیت هستند. شاخص نمود رنگ یا CRI (شناسه نمود رنگ) یکی از مهم ترین پارامترها در هر منبع نوری به شمار می آید.

مفهوم CRI یا شاخص نمود رنگ چیست؟

CRI کوتاه شده عبارت Color Rendering Index است که ترجمه فارسی آن برابر است با “شاخص نمود رنگ”. شاخص CRI نیز برای تشخیص و تمایز میان کیفیت نوردهی منابع نور به کار می رود. شاخص سی آر آی یک معیار جهانی می باشد و برای بیان اینکه رنگهای محیط چقدر در زیر نور یک منبع نور به رنگ واقعی شان نزدیک تر هستند به کار برده می شود.

تعریف CRI معمولا برای مهتابی ها و لامپ های فلوئورسنت، لامپ های کم مصرف، لامپ گازی متال و سدیم و در محصولات ال ای دی کاربرد دارد. عدم بکارگیری شاخص CRI برای لامپ های رشته ای به خاطر رنگ زرد و ثابت آنهاست.

امروزه در صنعت روشنایی تنها معیار برای تشخیص کیفیت نور، شاخص نمود رنگ یا همان CRI می‌باشد. از سال 1965 میلادی CRI به عنوان استاندارد کیفیت نور در نظر گرفته شد. هر محصول مولد نور اعم از لامپ، چراغ و غیره دارای یک آزمون CRI می‌باشد و نتیجه آن بازه ایست بین 1 تا 100 که عدد 100 نزدیک ترین کیفیت به نور خورشید می‌باشد. نتیجه تست نوری و نور مرجع در هشت رنگ خاص ظاهر می‌شود که نمرات یک تا صد مختص هر رنگ بوده و میانگین امتیازات در پایان CRI را ارائه می‌دهد.

شاخص CRI و مزایای استفاده از تکنولوژی LED

ال ای دی ها آخرین تکنولوژی روشنایی بودند که در قرن اخیر روی کار آمدند. از این رو مرز های شاخص cri برای کیفیت اندازه گیری تغییرات محسوسی پیدا کرد. ال ای دی ها کیفیت بالاتری داشتند، در مصرف انرژی حداکثر صرفه جویی را به خرج می دادند و برای مصرف کنندگان کم هزینه تر بودند. از این رو تغییر استاندارد CRI در دستور کار سازمان های استاندارد جهانی قرار گرفت.
رنگ ها از 8 به 99 مورد افزایش پیدا کردند. دامنه رنگ نیز علاوه بر شباهت بین ظاهر رنگ نور با رنگ استاندارد مورد توجه قرار گرفت. پس طیف وسیع تری برای دسته بندی محصولات روشنایی در اختیار معیار CRI قرار گرفت و دیگر شاخص نمود رنگ تنها به لامپ های HID و فلورسنت ختم نمی شد.

CRI در کجا اهمیت دارد؟

در ادامه موضوع CRI یا شاخص نمود رنگ چیست باید به این نکته اشاره کرد که CRI در چه مکان هایی اهمیت دارد؟ استفاده از نور مصنوعی و کم کیفیت، کارایی و آسایش بصری را تا حد زیادی کاهش می دهد. شاخص نمود رنگ در برخی از مکان ها و صنایع بسیار حائز اهمیت است. در ادامه به برخی از مکان هایی که این پارامتر در آنجاها مهم است، اشاره خواهیم کرد.

• مغازه ها : در فروشگاه های پوشاک می بایست از لامپ هایی با نمود رنگ بالا استفاده کرد تا خریداران دچار اشتباه در انتخاب رنگ نشوند.
• سالن ها : در سالن های آرایشی، گریم های سینمایی و… استفاده از آینه های لامپ دار با منابع نوری باکیفیت، یک نکته بسیار مهم است. این منابع نوری باید از نوع لامپ هایی باشند که شاخص نمود رنگ آن ها زیاد و نزدیک به 100 است.
• کارخانه ها : در کارخانه های نساجی و رنگ آمیزی پارچه، کاغذ و… استفاده از لامپ هایی که CRI زیادی دارند، بسیار مهم است. این موضوع سبب می شود تا انتخاب رنگ ها با دقت بیشتری صورت بگیرد و افراد کمتر دچار خطا شوند.
• نمایشگاه ها : در برخی از فروشگاه ها و نمایشگاه ها مانند فرش فروشی ها و تابلو فروشی ها، می بایست از لامپ هایی با CRI بالا استفاده شود. در طراحی این محصولات از رنگ های بی شماری استفاده شده است. برای این که تفکیک این رنگ ها بهتر باشد، به این گونه منابع نوری نیاز است.
• آزمایشگاه ها : در آزمایشگاه واقعی بودن رنگ محلول ها و سایر اجسام بسیار مهم است. زیرا برخی از واکنش ها براساس رنگشان طبقه بندی می شوند. به همین دلیل استفاده از لامپ هایی که بتوانند رنگ را کاملاً واقعی نشان دهند، پیشنهاد می شود.
• اتاق عمل : در اتاق های عمل که نیاز به دقت بالا است، استفاده از لامپ هایی با CRI بالا، سبب افزایش تمرکز و کارایی می شود زیرا تمامی رنگ ها واقعی دیده می شوند و احتمال بروز خطا کاهش پیدا می کند.

 CRI در نوارهای ال ای دی

به طور کلی، در نوارهای ال ای دی مورد استفاده در نورپردازی نمای ساختمان، تالارها و نورپردازی معماری پیشرفته، CRI85 یا بالاتر از 90 توصیه می شود؛ یا در کاربردهای حرفه ای همچون عکاسی، بهتر است از نوارهایی با مقادایر CRI95 یا بالاتر استفاده به عمل آید. در این مکان‌ها که منبع نور باید نزدیک به تقلید از نور طبیعی روز باشد، توجه به این معیار، بسیار حائز اهمیت می‌باشد. با این حال، برای بسیاری از برنامه های کاربردی دیگر از جمله پروژه‌هایی که در آن صرفه جویی در هزینه بسیار حائز اهمیت می‌باشد، مقدار  CRI85 یک سطح قابل قبول می‌باشد. البته در نظر داشته باشید که هر چقدر که مقدار CRI کمتر از 75 باشد، نوری خسته کننده را در کل محیط نصب پخش خواهد کرد.

توجه فرمایید که کلیه محصولات اریس لایتینگ ، حداقل با CRI بیش از 75 تولید و عرضه می گردند.